Koruyucu Sağlık Hizmetleri Nelerdir, Nasıl Yapılır? Koruyucu sağlık, ortaya çıkan bir hastalığı önlemek, herhangi bir sağlık sorununu erkenden teşhis etmek ve hastalığın ileri safhalara gelmesini önlemek demektir.
Koruyucu Sağlık Hizmetleri Nelerdir, Nasıl Yapılır? Günlük yaşantımızdaki alışkanlıklarımızdan sağlık kuruluşlarından verilen hizmetler gibi farklı konuları içerisinde barındırır. Günümüzde koruyucu sağlık 3 başlıkta incelenir.
Birincil (Primer) Koruma: Bir hastalığın ortaya çıkmasını önlemek amacıyla yapılan müdahaledir. Örnek olarak hastalıkların ortaya çıkmaması için yapılan aşılamalar ve yetersiz beslenme davranışlarının değiştirilmesidir.
İkincil (Sekonder) Koruma: Ortaya çıkabilecek hastalıkları erkenden belirlemek için yapılan çalışmalardır. Semptomların ortaya çıkmasından önce yapılan düzenli tansiyon ölçümleri ve mamografi gibi işlemlerdir.
Üçüncül (Tersiyer) Koruma: Ortaya çıkan bir hastalığı durdurmak veya yavaşlatmak için uygulanan işlemdir. Kemoterapi gibi işlemler buna örnektir.
Koruyucu Sağlık Hizmetleri
Koruyucu sağlık hizmeti genel olarak bir hastalığın ortaya çıkmasını engellemektir. Bununla beraber, kişiye ve topluma sağlıklı bir yaşam sunup hayat standartlarını yükseltmeyi amaçlar. Yapılan bu hizmetler kişilerin sağlıklarını koruduğu gibi, çevreye yönelik koruma görevini de yerine getirmiş olur. Kişiler ve çevre için yapılan hizmetler kendi arasında birçok gruba ayrılır.
Kişilere Yönelik Koruyucu Çalışmalar
- Kişinin bağışıklığını güçlendirmek
- Kişiyi ilaçla koruma
- Hastalığın erken tanısı
- Aile planlaması
- Dengeli ve yeterli beslenme
- Kişisel hijyene önem vermek
- Sağlık eğitimi vermek
- Anne ve çocuk sağlığı
- Tıbbi cihazlar ve ilaçlara erişim.
Çevreye Yönelik Koruyucu Hizmetler
- Meydana gelen atıkların zararsız hale getirilmesi
- Besinlerin ve konutların hijyenik olması
- Hava kirliliği ve gürültünün azaltılması
- Radyasyonla mücadele olmaktadır
Yurdumuzda kişilere yönelik koruyucu sağlık hizmetleri birinci basamakta yer alır. Koruyucu sağlık hizmetleri yurdumuzda sağlık kuruluşları tarafından yürütülmektedir. Birinci basamakta yer alan sağlık kuruluşları olarak, aile planlaması merkezler, ana çocuk sağlığı merkezleri ve aile hekimleri ile verem savaş dispanserleri olarak hizmet verirler.
Sağlık okuryazarlığı, koruyucu sağlık hizmetleri açısından tamamlayıcı olarak görülür. Düşük orandaki sağlık okuryazarlığı kişilerin koruyucu sağlık hizmetlerini yeterince kullanmamasıdır. Semptomların meydana geldiği dönemlerde tedavi olanaklarını değerlendirmede geç kalınmak olarak görülür. Bireyler sağlık durumlarını anlamada yetersiz olmaktadırlar. Bu durumlarda yüksek oranda ölümlerin olması ve sağlık harcamalarının fazla olması anlamına gelmektedir.
